Διάφορα κείμενα

Για τους αρχαίους Έλληνες τα άστρα και οι αστερισμοί αποτελούσαν τους καταστερισθέντες ήρωες τους, ήρωες που μεταμορφώθηκαν από τους Θεούς σε άστρα προκειμένου να καταστούν τιμούμενοι αθάνατοι. Έμειναν όντως αθάνατοι, καθώς ακόμη μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμε ονόματα ηρώων της ελληνικής μυθολογίας προκειμένου να προσδιορίσουμε τους ουράνιους σχηματισμούς. Και τα ονόματα αυτά χρησιμοποιούνται από όλους τους αστρονόμους ανεξαιρέτως, Έλληνες και ξένους.

ΚΡΙΟΣ:
Ο αστερισμός του Κριού είναι ορατός κατά τους χειμερινούς μήνες και ο ήλιος εισέρχεται νοητά στο τεταρτημόριό του από την 15η Απριλίου ως την 14η Μαΐου. Αρχές Ιουνίου γίνεται ορατός λίγο πριν την αυγή, τον Αύγουστο ανατέλλει λίγο πριν τα μεσάνυχτα, τον Νοέμβριο δύει πριν την αυγή, το Φεβρουάριο δύει πριν τα μεσάνυχτα και τον Μάρτιο δύει μετά τον ήλιο.

Μυθολογικά ταυτίζεται με τον Χρυσόμαλλο Κριό τέκνο του Ποσειδώνος και της Θεανώς-κόρης του βασιλιά της Θράκης Βισάλτη- πάνω στον οποίο διακομίστηκαν ο Φρίξος και η Έλλη από την μητέρα τους Νεφέλη, όταν επρόκειτο να θυσιαστούν από τον πατέρα τους Αθάμαντα βασιλιά της Κορώνης, υιό του Αιόλου και εγγονό του Έλληνος, ύστερα από δολοπλοκία της συζύγου του Ινούς η οποία αλλοίωσε το μήνυμα του χρησμού των Δελφών σχετικά με την μη καρποφορία της γης τους. Η ίδια η Ινώ είχε προκαλέσει την αλλοίωση των σπόρων ώστε να μην φυτρώνουν και εν συνεχεία αλλοίωσε το χρησμό των Δελφών, ώστε να θυσιαστούν η Έλλη και ο Φρίξος. Την στιγμή της θυσίας ενεμφανίσθη η Νεφέλη πάνω στον Κριό και απήγαγε τα δύο τέκνα της. Η Έλλη έπεσε εις τον Ελλήσποντο όμως ο οποίος έλαβε από εκείνη το όνομά της. Ο Φρίξος έφτασε στην Κολχίδα στην χώρα του Αιήτη και έλαβε ως σύζυγό του την κόρη του την Χαλκιόπη.Ο Αιήτης θυσίασε τον χρυσόμαλλο Κριό στον Θούξιο Ζήνα και κρέμασε το δέρας του στον κήπο του, στο ιερό του Άρεως όπου το φύλαγε ένας δράκοντας. Ο υιός του Φρίξου και της Χαλκιόπης ήταν ο Άργος, κατασκευαστής της θρυλικής Αργούς. Αργότερα οι Αργοναύτες ξεκινούν με αρχηγό τον Ιάσωνα προς αναζήτηση του χρυσόμαλλου δέρατος την Αργοναυτική εκστρατεία και καταφτάνουν μερικοί από αυτούς στην Κολχίδα. Εκεί ο Ιάσων με την βοήθεια της Μήδειας παραλαμβάνει το Χρυσόμαλλο Δέρας. Κατά την φυγής τους όταν ο Αιήτης ακολουθεί με το στόλο του τον Ιάσωνα με την Μήδεια, η Μήδεια θυσιάζει τον αδελφό της ώστε να καθυστερήσει τον Αιήτη να μαζέψει τα κομμάτια του.

ΤΑΥΡΟΣ:
Ο Ταύρος είναι ορατός προς κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες. Ο Ήλιος ανατέλλει στον Ταύρο από την 15η Μαΐου ως την 14η Ιουνίου. Στον αστερισμό του Ταύρου υπάγονται οι Υάδες και οι Πλειάδες και συνορεύει με τον αστερισμό του Ηνιόχου. Ακριβώς από κάτω του βρίσκεται ο αστερισμός του Ωρίωνος. Το μεγαλύτερο άστρο του είναι το Α' του Ταύρου, γνωστό ως Λαμπαδίας ή Αλντεμπαράν ο οποίος μεσουρανεί μαζί με τις Πλειάδες την 17 Νοεμβρίου. Αρχές Ιουλίου είναι ορατός προς την ανατολή λίγο πριν την αυγή αρχές Σεπτεμβρίου ανατέλλει πριν τα μεσάνυχτα και αρχές Δεκεμβρίου δύει πριν την αυγή. Αρχές Μαρτίου δύει κατά τα μεσάνυχτα και μέσα στον Απρίλιο δύει μετά τον Ήλιο, οπότε και δεν είναι πλέον ορατός.

Μυθολογικά σχετίζεται με την αρπαγή της Ευρώπης (κόρης του Αγήνορος Φοίνικα βασιλέα της Τύρου,υιού του Ποσειδώνα και της Λυβίης και αδελφού του Βήλου) από τον μεταμορφωμένο σε Ταύρο Ζήνα από την χώρα της Φοινίκης στην Κρήτη. Εκεί οι εποχές είχαν ετοιμάσει ως γαμήλιο λέχος το Δίκταιον Άντρον. Τέκνα του Ζηνός και της Ευρώπης ήταν ο Μίνωας, ο Ραδάμανθυς και ο Σαρπηδών (ο πρώτος βασιλιάς ή τίτλος βασιλέων της μινωικής Κρήτης και οι δύο δεύτεροι δικαστές και κριτές των ψυχών στον Άδη). Κατ'εντολή της Ευρώπης, ο Ζεύς έθεσε τον γίγαντα Τάλω όπως και έναν Κύνα να φυλάν την Κρήτη. Αργότερα η Ευρώπη έλαβε ως σύζυγο τον υιό του Τευτάμου τον Αστερίωνα, ο οποίος ανέθρεψε τα τέκνα της. Μετά το θάνατό της ο Ζεύς την έκανε αστερισμό. Σχετικός επίσης είναι και ο μύθος της Ιφιγένειας που σύμφωνα με τον χρησμό του μάντη Κάλχα ο μόνος τρόπος για να σταματήσει ο άνεμος που δεν επέτρεπε στα πλοία των Παν-Ελλήνων να εκστρατεύσουν κατά της Τροίας, ήταν να θυσιαστεί η κόρη του Αγαμέμνωνος και της Κλυταιμνήστρας η Ιφιγένεια. Την στιγμή της θυσίας εμφανίστηκε στο βωμό ένα ελάφι και η Ιφιγένεια μεταφέρθηκε στην χώρα των Ταύρων.

ΔΙΔΥΜΟΙ:
Ο αστερισμός των Διδύμων είναι ορατός κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες. Ο ήλιος ανατέλλει στους Διδύμους από την 15η Ιουνίου ως την 16η Ιουλίου. Τέλη Αυγούστου γίνεται ορατός πριν την αυγή, μέσα Οκτωβρίου ανατέλλει πριν τα μεσάνυχτα, αρχές Ιανουαρίου δύει πριν την αυγή, μέσα Απριλίου δύει τα μεσάνυχτα και τέλη Μαΐου δύει μετά τον Ήλιο. Τα φωτεινότερα σημεία του είναι ο Κάστωρ (Α) και ο Πολυδεύκης (Β) οι οποίοι αποτελούν διπλά ή ίσως και τριπλά αστρικά συστήματα τα οποία βρίσκονται σε αμοιβαία ελκτική περιφορά. Μυθολογικώς οι Δίδυμοι σχετίζονται με τους Διόσκουρους, τέκνα του Διός μεταμορφωμένου σε κύκνο και της Λήδας οι οποίοι γεννήθηκαν μαζί με την Ελένη μέσα από αυγό. Οι Διόσκουροι έλαβαν μέρος εις την Αργοναυτική Εκστρατεία. Όταν ο Κάστωρ εφονεύθηκε εκ του Ιδός (και ο Πολυδεύκης εφόνευσε τον Λύγκα) κατά την φιλονικία τους για την νομή των Λευκιπίδων βοών, ο Δίας κατακεραύνωσε τον Ίδη και ανέβασε τον Πολυδεύκη στον ουρανό. Εκείνος όμως αρνήθηκε την αθανασία εφ'όσον ο αδελφός του παρέμενε εις τον Άδη. Έτσι ο Δίας του χάρισε το προνόμιο να περνά μία μέρα στον Άδη με τον αδελφό του και μία μέρα στον ουρανό. Ο Δίας καταστέρισε τους Διόσκουρους είς τον αστερισμό των Διδύμων.
Ο αστερισμός των Διδύμων σχετίζεται επίσης και με τον Διδυμαίο Απόλλωνα - δίδυμο αδελφό της Αρτέμιδος- τέκνα του Διός τους οποίος γέννησε η κυνηγημένη από την Ήρα Λητώ επί της Αστερίας νήσου την οποία θεμελίωσε ο Ποσειδών οπότε και μετονομάσθει Δήλος. Η Ήρα τότε έστειλε τον Τυφώνα να καταστρέψει τα δύο δίδυμα τέκνα του Διός, αλλά ο Απόλλων με τη βοήθεια της Αρτέμιδος εφόνευσε τον Τυφώνα.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ: 
Ο Καρκίνος είναι ορατός τους χειμερινούς και εαρινούς μήνες. Ο ήλιος ανατέλλει στον Καρκίνο από την 17η Ιουλίου ως την 16 Αυγούστου. Αρχές Σεπτεμβρίου γίνεται ορατός στην ανατολή πριν την αυγή, αρχές Νοεμβρίου ανατέλλει πριν τα μεσάνυχτα, αρχές Μαρτίου δύει πριν την αυγή και αρχές Ιουνίου δύει μετά τον ήλιο.

Μυθολογικά σχετίζεται με τον δεύτερο άθλο του Ηρακλή όταν πάλευε ενάντια στην Λερναία Ύδρα στην περιοχή της Λέρνας όπου ζούσε ο Καρκίνος και δάγκωσε τον Ηρακλή στην φτέρνα. Τότε ο Ηρακλής θύμωσε και τον πάτησε. Η Ήρα θαυμάζοντας το θάρρος του Καρκίνου τον έκανε αστερισμό. Κατά μία άλλη εκδοχή τον Καρκίνο τον έστειλε η ίδια η Ήρα. Με τον ίδιο αστερισμό σχετίζεται και ο μύθος όπου κατά την Γιγαντομαχία ο Διόνυσος μαζί με το Σειληνό και ακολουθία Σατύρων εφόρμησαν κατά των Γιγάντων επί όνων. Οι όνοι κραύγαζαν εκκωφαντικά και οι Γίγαντες τράπηκαν σε φυγή πανικόβλητοι. Ο Διόνυσος για να ευχαριστήσει τους δύο όνους τους καταστέρισε στα άστρα του Καρκίνου (Βόρειος Όνος - Γ' Καρκίνου , Νότιος Όνος - Δ' Καρκίνου) κοντά στο νεφέλωμα της Φάτνης (νεφέλωμα Μ44) ώστε να τρέφονται και να στεγάζονται σε αυτό. Ο Καρκίνος σχετίζεται επίσης με την Πύλη της Καθόδου των ψυχών (Πύλη Εισόδου) (βλ. Πορφύριος "Περί του Οδυσσέα το εν νυμφών άντρον"). Για τους Αιγύπτιους ο αστερισμός του Καρκίνου ταυτιζόταν με τον Σκαραβαίο.

ΛΕΩΝ:
Ο αστερισμός του Λέοντος είναι ορατός κατά τους χειμερινούς και εαρινούς μήνες. Ο ήλιος ανατέλλει στον λέοντα από την 17η Αυγούστου ως την 16η Σεπτεμβρίου. Αρχές Οκτωβρίου γίνεται ορατός ανατολικά λίγο πριν την αυγή, αρχές Δεκεμβρίου ανατέλλει τα μεσάνυχτα, αρχές Απριλίου δύει πριν την αυγή και αρχές Ιουλία δύει μετά τον ήλιο. Το λαμπρότερο άστρο του είναι το Α' (Βασιλίσκος).

Μυθολογικά σχετίζεται με τον πρώτο άθλο του Ηρακλή όπου σκότωσε το Λιοντάρι της Νεμέας, υιός του Όρθρου και της Έχιδνας και αδελφός της Σφίγγας των Θηβών την οποία τύφλωσε ο Οιδίποδας. Επίσης σχετίζεται και με το Δία και τον Ηλιακό δίσκο ως σύμβολο κυριαρχίας επί θνητών και θεών, καθώς ο Λέων θεωρείται ως βασιλέας των ζώων.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ:
Ο αστερισμό της Παρθένου είναι ορατός κατά τους χειμερινούς και εαρινούς μήνες. Ο ήλιος ανατέλλει στην Παρθένο από την 17η Σεπτεμβρίου ως την 17Οκτωβρίου. Αρχές Νοεμβρίου γίνεται ορατός ανατολικά λίγο πριν την αυγή, τον Ιανουάριο ανατέλλει τα μεσάνυχτα, τον Μάιο δύει πριν την αυγή και τον Αύγουστο δύει μαζί μετά τον ήλιο. Το λαμπρότερο άστρο του είναι το Α' το Στάχυ.

Μυθολογικά σχετίζεται με την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα στον Κάτω Κόσμο και την αναζήτηση της Δήμητρας, δηλαδή με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Το δε άστρο Στάχυ συμβολίζει το στάχυ που έδωσε η Δήμητρα στον Τριπτόλεμο όταν τον δίδαξε πώς να καλλιεργεί την γη. Η Δήμητρα κατά άλλο μύθο απέκτησε έναν υιό με τον Ιασίωνα, τον Πλούτο ενώ σύμφωνα με τα Ορφικά η Περσεφόνη και ο Δίας απέκτησαν έναν υιό, τον Εύβουλο ο οποίος ταυτίζεται με τον Διόνυσο. Ως ιδιότητα όμως η παρθενία ταιριάζει τόσο στην Αθηνά όσο και στην Αρτέμιδα και τις ακόλουθούς τους. Ο αστερισμός της Παρθένου επίσης σχετίζεται και με την κόρη του Αστραίου και της Ηούς, την Αστραία που βοήθησε τον Δία στην Τιτανομαχία και ως αντάλλαγμα ζήτησε τη διατήρηση της παρθενίας της. Ο Δίας τιμώντας την την καταστέρισε στον αστερισμό της Παρθένου εναποθέτοντάς της την φορά του κεραυνού του. Η Αστραία φέροντας τον κεραυνό του Διός ταυτίστηκε μυθολογικώς με τη θεά Δίκη, κόρη της Θέμιδος και του Διός. Κατοικούσε αρχικά με τους ανθρώπους αλλά όταν έγιναν άδικοι μετέβει εις το άστρο της, την Παρθένο. Η Αστραία σχετίζεται και με την Αστραπή.

ΖΥΓΟΣ:
Ο Ζυγός είναι ορατός κατά τους εαρινούς και θερινούς μήνες. Ο ήλιος ανατέλλει στον Ζυγό από την 18η Οκτωβρίου ως την 16η Νοεμβρίου. Αρχές Δεκεμβρίου γίνεται ορατός ανατολικά πριν την αυγή. Μέσα Μαρτίου ανατέλλει τα μεσάνυχτα, μέσα Ιουνίου δύει πριν την αυγή και μέσα Αυγούστου δύει μετά τον Ήλιο.

Μυθολογικά σχετίζεται με τη Θεά Δίκη και με την Νέμεσι. Σχετίζεται επίσης και με το χρυσό άρμα με το οποίο ο Πλούτων έφερε την Κόρη στον Κάτω Κόσμο και με την διαίρεση των εποχών που έμελλε η Κόρη να βρίσκεται εις τον πάνω και τον κάτω κόσμο. Για τους Αιγύπτιους σήμαινε την κρίση των ψυχών ενώπιων του Άνουβι του Κυνοκέφαλου όπου η καρδιά ζυγιζόταν κι αν ήταν ελαφρύτερη ενός πτερού οδηγούνταν ενώπιον του Οσίριδος. Αν ήταν βαρύτερη καταστρεφόταν από την Αμμούτ. Αν το βάρος της καρδιάς εξισορροπούσε τότε η ψυχή επανασαρκωνόταν ώστε να λάβει τα απαραίτητα γι'αυτήν μαθήματα.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ:
Ο αστερισμός του Σκορπιού είναι ορατός από τα τέλη του χειμώνα ως τις αρχές του φθινόπωρου, δλδ σχεδόν καθ'όλη τη διάρκεια του έτους. Ο ήλιος ανατέλλει στον Σκορπιό από την 17η Νοεμβρίου ως την 15η Δεκεμβρίου. Αρχές Ιανουαρίου γίνεται ορατός πριν την αυγή, αρχές Απριλίου ανατέλλει πριν τα μεσάνυχτα, αρχές Ιουνίου δύει πριν την αυγή και αρχές Σεπτεμβρίου δύει μετά τον ήλιο. Το λαμπρότερο άστρο του είναι το Α' ο Αντάρης.

Μυθολογικά σχετίζεται με το μύθο του Ωρίωνος. Όταν ο Ωρίων καθώς κυνηγούσε είδε την Αρτέμιδα θέλησε να συνουσιαστεί μαζί της. Εκείνη παρακάλεσε τον Δία να την βοηθήσει και εκείνος διέταξε τη Γαία να στείλει ένα Σκορπιό να σκοτώσει τον Ωρίωνα. Ο Οφιούχος μέσω του Όφεως που κρατούσε θεράπευσε το δάγκωμα του Σκορπιού του Ωρίωνα. Μετά το θάνατό του τον καταστέρισε στον αστερισμό του Ωρίωνος μαζί με τους Κύνες του, όπου κυνηγάει τις μεταμορφωθείσες εις περιστέρες καταστερισμένες Πλειάδες. Όντως όταν ο ήλιος εισέρχεται στον Σκορπιό, ο Ωρίων δεν είναι για ένα διάστημα ορατός. Επίσης ο σκορπιός σχετίζεται και με έναν άλλο μύθο του Ωρίωνα. Όταν κάποτε ο Ωρίων βρέθηκε στη Χίο πρόσβαλλε την θυγατέρα του Οινοπίωνα την Μερόπη κι εκείνος τον τύφλωσε κατά τη διάρκεια του ύπνου αφού τον μέθυσε. Ο Ωρίων έφτασε περιπλανώμενος στη Λίμνο όπου συνάντησε τον Ήφαιστο και ο θεός έθεσε τον Κηδαλίωνα να καθίσει επί των ώμων του Ωρίωνα και να τον καθοδηγήσει. Φτάνοντας στην ανατολή οι ακτίνες του ήλιου έκαναν τον Ωρίωνα να ξαναβρεί το φώς του. Όντως όταν ο ήλιος φεύγει από τον αστερισμό του Σκορπιού ο Ωρίων γίνεται πάλι ορατός μετά από ένα διάστημα απουσίας. Η ουρά του Σκορπιού φαίνεται να καταλήγει σε ένα σκοτεινό σημείο του γαλαξία μεταξύ παρθένου, ζυγού και τοξότη το οποίο θεωρούνταν άνοιγμα του Άδη και από το οποίο αναδύεται ο Σκορπιός. Για τους Αιγύπτιους ο Ωρίων σχετίζεται με τον θεό Ώρο και ο Σκορπιός με τον Σήθ. Γι'αυτό και βρίσκονται αντιδιαμετρικά ώστε όταν ανατέλλει ο ένας να δύει ο άλλος.

ΤΟΞΟΤΗΣ:
Ο τοξότης είναι ορατός κατά τους εαρινούς, θερινούς και φθινοπωρινούς μήνες, ενώ δεν φαίνεται κατά τον χειμώνα. Ο ήλιος ανατέλλει στον τοξότη από την 16η Δεκεμβρίου ως την 14η Ιανουαρίου. Αρχές Φεβρουαρίου γίνεται ορατός ανατολικά λίγο πριν την αυγή, μέσα Μαΐου ανατέλλει τα μεσάνυχτα, αρχές Ιουλίου δύει πριν την αυγή και τέλη Οκτωβρίου δύει μετά τον ήλιο.

Μυθολογικά σχετίζεται με τον Κένταυρο Χείρωνα μαθητή του Ιάσωνα στο Πήλιο, αλλά και με τον Κένταυρο Κρότο υιό του Πανός και της Ευφήμης, ο οποίος ζούσε στον Ελικώνα και εφηύρε το τόξο. Κατά την μυθολογία ο Τοξότης στοχεύει στην καρδιά του Σκορπιού (τον Αντάρη).Όντως αυτό ισχύει αστρονομικώς. Επειδή όταν ο ήλιος ανατέλλει στον Τοξότη η γη δεν καλλιεργείται ο Τοξότης χάρισε στους ανθρώπους την θηρευτική διά του τόξου ώστε να θρέφονται. Επίσης ο Τοξότης σχετίζεται και με την Αρτέμιδα της οποίας βασικό χαρακτηριστικό ήταν ότι ήταν τοξότρια.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ:
Ο Αιγόκερως είναι ορατός κατά τους θερινούς και φθινοπωρινούς μήνες. Ο ήλιος ανατέλλει στον Αιγόκερω από την 15η Ιανουαρίου ως την 13η Φεβρουαρίου. Αρχές Μαρτίου γίνεται ορατός ανατολικά λίγο πριν την αυγή, μέσα Ιουλίου ανατέλλει τα μεσάνυχτα, αρχές Αυγούστου δύει κατά την αυγή και αρχές Δεκεμβρίου δύει μετά τον ήλιο. Στην συνέχεια δεν είναι ορατός για 3 μήνες.

Μυθολογικά ο αστερισμός του Αιγόκερω σχετίζεται με τον Αιγιπάνα -προσωνύμιο του Πανός- ο οποίος κατά τον Επιμενίδη συντρόφευε τον Δία στο Ιδαίο Άντρο κατά της εκστρατείας του κατά των Τιτάνων. Κατά την Τιτανομαχία προκάλεσε αποτρόπαιο ήχο μέσω ενός κοχλίου, τον λεγόμενο Πανικό, τρέποντας τους Τιτάνες σε φυγή. Όταν ο Δίας παρέλαβε την εξουσία τον καταστέρισε πλησίον της μητρός του της Αιγός. Κατά την Γιγαντομαχία μαζί με τον Ερμή πήραν τις άκρες των νευρών του Διός που ο Τυφών είχε κρύψει σε ένα σπήλαιο τυλιγμένες σε δέρας Άρκτου και τις επανέφεραν στον Δία. Κατά την Γιγαντομαχία οι θεοί μεταμορφώθηκαν σε ζώα προκειμένου να παραπλανήσουν τον Τυφώνα. Ο Απόλλων σε κοράκι ή ιέρακα, ο Ερμής σε ίβιν, η Άρτεμις σε γαλή, ο Ζευς σε κριό και ο Αιγιπάνας μισός σε αίγα και μισός σε ιχθύ. Έτσι προέκυψε η λατρεία των αιγυπτίων σε μορφές ζώων. Ως μήτηρ του φαίνεται η Αμάλθεια Αίγα η οποία και σχετίζεται άμεσα με τον αστερισμό του Αιγόκερω και η οποία ήταν τροφός του Δία, γνωστή για το κέρας της που έφερνε αφθονία. Σχετική είναι επίσης και η Αιγίδα της Αθηνάς. Ο Αιγόκερως στην θεολογία του Πορφυρίου αποτελεί πύλη εξόδου των θεϊκών ψυχών, σε αντίθεση με τον Καρκίνο που αποτελεί πύλη εισόδου των θνητών. Πολλές είναι επίσης οι συνδέσεις του Αιγόκερω με τον Πάνα αλλά και με τους Σάτυρους συνοδούς του Διονύσου, που ήταν από την μέση και πάνω άνθρωποι και από την μέση και κάτω τραγοπόδαροι και οι οποίοι έφεραν κέρατα, συμβολισμός της ανθρώπινης διφυούς φύσεως και των ημισφαιρίων της. Υπάρχουν ακόμη σχέσεις και με το Αιπόλειο του Πανός όπως και με τον Ερμή και τον Αυτόλυκο.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ:
Ο υδροχόος είναι ορατός κατά τους θερινούς και φθινοπωρινούς μήνες. Ο ήλιος ανατέλλει στον υδροχόο από την 16η Φεβρουαρίου ως την 11 Μαρτίου. Αρχές Απριλίου είναι ορατός ανατολικά λίγο πριν την αυγή, αρχές Αυγούστου ανατέλλει τα μεσάνυχτα, το Σεπτέμβρη δύει λίγο πριν την αυγή και αρχές Ιανουαρίου δύει μετά τον ήλιο.

Mυθολογικά ο Υδροχόος σχετίζεται με τον Γανυμήδη τον ποιητή τον οποίο θαύμασε ο Δίας και μετέφερε στον Όλυμπο το είδωλό του κατά τον Ερατοσθένη να τελεί χρέη υδροχόου και οινοχόου στα συμπόσια των θεών. Κατ'αυτό τον τρόπο έγινε αθάνατος. Ο υδροχόος σχετίζεται επίσης τόσο με το υγρό όσο και με το αέρινο στοιχείο και είναι φορέας αλλαγών καθώς γενικά συμβολίζει το πνεύμα σε σχέση πάντα με την ύλη. Η Σφίγγα ουσιαστικά συμβολίζει το σύστημα Υδροχόου-Λέοντα, ήτοι την σχέση του πυρός με το ύδωρ, δλδ την αντίθεση και σύνθεση της γαίας με τον ουρανό. Επίσης σχετίζεται και με την Ήρα και τους μύθους της που ως πολικό αντίθετο έχει τον Δία.

ΙΧΘΕΙΣ:
Ο αστερισμός των ιχθύων είναι ορατός κατά τους θερινούς, φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες. Ο ήλιος ανατέλλει στους ιχθείς από την 12η Μαρτίου ως την 18η Απριλίου. Αρχές Μαΐου είναι ορατός ανατολικά λίγο πριν την αυγή, αρχές Σεπτεμβρίου ανατέλλει τα μεσάνυχτα, τον Οκτώβρη δύει λίγο πριν την αυγή και αρχές Φεβρουαρίου δύει μετά τον ήλιο.

Μυθολογικά σχετίζεται με την Ουράνια Αφροδίτη και την ανάδυσή της από τον Πόντο. Οι ιχθείς συμβολίζουν επίσης την Αφροδίτη με τον Έρωτα όπου κατά την Γιγαντομαχία κατέφυγαν στην Αίγυπτο. Εκεί τους βρήκε ο Τυφώνας και οι δύο θεοί μεταμορφώθηκαν σε ιχθείς και έπεσαν μέσα στα νερά του Ευφράτη για να σωθούν. Υπάρχει επίσης σχέση και με τα δελφίνια της μυθολογίας, όπως με τον μύθο που ο Απόλλων μεταμορφώθηκε σε δελφίνι και οδήγησε τους Κουρήτες από την Κρήτη στον Παρνασσό ή και με τον μύθο του Αρίωνα. Επίσης ο Ποσειδώνας χρησιμοποιούσε συχνά δύο δελφίνια για τις μετακινήσεις του. Οι δύο ιχθείς σχετίζονται με τις δύο αντίρροπες δυνάμεις του σύμπαντος σε αρμονία ως σύμβολο (Φιλότις-Νείκος) όπως και με το σύμβολο των αντίρροπων Ε ως αστρονομικό σύμβολο. Επίσης όλη η χριστιανική μυθολογία είναι δομημένη πάνω στο σύμβολο και την εποχή των Ιχθύων.
 

Ως αειφανείς αστέρες (ή αλλιώς παραπόλιοι αστέρες) και κατ΄ επέκταση αειφανείς αστερισμοί, χαρακτηρίζονται αντίστοιχα οι αστέρες και οι αστερισμοί που παρατηρούνται συνεχώς, δηλαδή σε όλη τη διάρκεια του 24ώρου, κατά τη φαινομενική περιστροφή της ουράνας σφαίρας, παραμένουν πάνω από τον ορίζοντα του τόπου παρατήρησης εις τρόπον ώστε οι αστέρες αυτοί να μην ανατέλλουν ούτε να δύουν. Οι κύκλοι απόκλισής τους δεν τέμνουν αυτόν ενώ η άνω και η κάτω μεσημβρινή διάβαση αυτών των αστέρων είναι ορατή. Άρα όριο αυτών των αστέρων είναι η κάτω μεσημβρινή διάβασή τους που φθάνει στον ορίζοντα, δηλαδή εκείνων που η απόκλιση τους δ = 90° - φ.

Συνεπώς, αειφανείς αστέρες είναι όσοι έχουν απόκλιση μεγαλύτερη των 90° - φ. Με άλλα λόγια, η γωνιώδης απόσταση του αστέρα από τον ουράνιο πόλο, η πολική απόσταση του, πρέπει να είναι μικρότερη από το πλάτος του τόπου παρατήρησης. Σε αντίθεση με τους αστερισμούς και τους αστέρες που βρίσκονται στον πόλο της Γης, αυτοί που βρίσκονται στον ισημερινό δεν είναι ποτέ παραπόλιοι.

Οι έξι αειφανείς αστερισμοί του Βορείου Ημισφαιρίου είναι η Μεγάλη Άρκτος, η Μικρή Άρκτος, ο Κηφέας, η Κασσιόπη, ο Δράκοντας και η Καμηλοπάρδαλη.

Ας τους γνωρίσουμε:

Μεγάλη Άρκτος 

Αν κοιτάξουμε το βράδυ προς το Βορρά, θα βρούμε εύκολα τον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου. Αποτελείται συνολικά από 138 άστρα (2ου-6ου μεγέθους). Τη Μεγάλη Άρκτο θα την αναγνωρίσουμε εύκολα από τα 7 λαμπρότερα άστρα της, που αν τα ενώσουμε με νοητές γραμμές σχηματίζουν ένα σχήμα σαν κατσαρόλα. Από τα 7 λαμπρότερα άστρα της, τα 4 (τα α, β, γ και δ) σχηματίζουν ένα τετράπλευρο, το σώμα της Άρκτου, και τα υπόλοιπα 3 (τα ε, ζ και η) την ουρά της. O αστερισμός της Μεγάλης Άρκτου είναι ο σπουδαιότερος αστερισμός τον βόρειου ημισφαιρίου, γνωστός από την αρχαιότητα. Πολλοί λαοί την ονομάζουν Άμαξα, γιατί τα 4 άστρα της αποτελούν το αμάξι και τους τροχούς τον, ενώ τα άλλα τρία το τιμόνι ή τα άλογα. Πάνω στο προτελευταίο άστρο της ουράς της, το Μιζάρ, βρίσκεται ένα μικρό άστρο 4ου μεγέθους, που χρησιμοποιείτο στην αρχαιότητα, για να ελέγχουν οι αξιωματικοί αν οι στρατιώτες τους έβλεπαν καλά. Ονομάζεται Αλ-Σαϊδάκ, Αλκόρ ή Δοκιμή, και όποιος το διακρίνει καλά μπορεί να πει ότι διαθέτει καλή όραση. Θεωρείται ο αναβάτης τον αλόγου που αντιπροσωπεύει ο Μιζάρ, γι' αυτό ο Αλκόρ ονομάζεται ακόμα: Ιππέας ή Ταχυδρόμος. Τη Μεγάλη Άρκτο ο Όμηρος την ονομάζει και Ελίκη, λόγω της συνεχούς περιστροφής της γύρω από το Βορρά, ενώ οι Ρωμαίοι την ονόμαζαν Άροτρο και τα 7 άστρα που την αποτελούν Επτά Βόες. Από αυτούς πήρε και το όνομά του ο γειτονικός αστερισμός τον Βοώτη (ο βοσκός των βοδιών). Ακόμα, από τη λατινική τους μετάφραση «σέπτεμ τριόνες» (επτά βόδια) προήλθε η λατινική ονομασία του Βορρά, μια και βρίσκονται κοντά σ' αυτόν. Εκτός των προηγουμένων, η Μεγάλη Άρκτος έχει και πολλές άλλες λαϊκές ονομασίες. Έτσι, στο Μεσαίωνα ονομαζόταν Άμαξα τον Δαβίδ και Κιβωτός τον Νώε, ενώ ο Σίλλερ την ονομάζει Πλοιάριο τον Αγίου Πέτρου. Ο λαός μας την ονομάζει ακόμα: Αναποδοκάραβο, Κάραβο, Αλέτρι, Αλετροπόδι, Συμπεθεριό, Κλέφτη, Εφτά Αδέλφια και Χορό των Εφτά Παρθένων.

Μυθολογία

Η πλούσια σε φαντασία ελληνική μυθολογία συνδέει τη Μεγάλη Άρκτο με την ερωτική δραστηριότητα τον σκανταλιάρη Δία. Ο Δίας, λοιπόν, έβαλε στο μάτι την πανέμορφη Νύμφη Καλλιστώ, τη μονάκριβη κόρη τον Λυκάονα, βασιλιά της Αρκαδίας με τους 50 γιους. Η Καλλιστώ από την ερωτική της σχέση με το Δία γέννησε τον ήρωα Αρκάδα, γενάρχη των Αρκάδων. Η παράνομη αυτή σχέση προκάλεσε, όπως ήταν επόμενο, τη ζήλια και την οργή της Θεάς Ήρας. Έτσι, για να εκδικηθεί, μεταμόρφωσε την πεντάμορφη Καλλιστώ σε αρκούδα, το πιο άσχημο ζώο τον ζωικού βασιλείου. Η κακομοίρα η Καλλιστώ, μεταμορφωμένη σε αρκούδα, περιπλανιόταν χρόνια μέσα στα πυκνά δάση της Αρκαδίας, ώσπου κάποτε συνάντησε, παλικάρι πια, το γιο της τον Αρκάδα, που κυνηγούσε άγρια ζώα στο δάσος. Η Καλλιστώ επηρεασμένη από τη μητρική της αγάπη, ξεχνώντας ότι ήταν αρκούδα, έτρεξε να τον αγκαλιάσει. Ο Αρκάδας όμως, όπως ήταν επόμενο, δεν αναγνώρισε τη μάνα τον. Βλέποντας μια αρκούδα να τον επιτίθεται, σήκωσε το δόρυ του να την σκοτώσει. Ο πανταχού παρών, όμως, Δίας, για να προλάβει τη μητροκτονία, μεταμόρφωσε και τον Αρκάδα σε Άρκτο. Μόνο τότε το μικρό αρκουδάκι αναγνώρισε τη μάνα του και έτρεξε χαρούμενο να κυλιστεί στα πόδια της. Ο παντοδύναμος Δίας, για να τους γλιτώσει μια και καλή από την οργή της Ήρας, έστειλε και τους δύο στον ουρανό και τους έκανε αστερισμούς, για να χαίρονται εκεί αιώνια τις νύχτες ο ένας κοντά στον άλλο. Η μητέρα έγινε ο αστερισμός της Μεγάλης Άρκτου, η κορωνίδα τον βόρειού ημισφαιρίου τον ουρανού και ο γιος της, ο Αρκάδας, ο αστερισμός της Μικρής Άρκτου. Η ζήλια, όμως, της Ήρας δε σταμάτησε εδώ. Αφού έκανε .μια ζωηρή σκηνή ζηλοτυπίας στον πονηρούλη Δία, θυμωμένη πολύ από τη μεγάλη τιμή που έκανε στη φίλη του και το γιο τους, έστειλε τη Θέτιδα να διατάξει τον Ωκεανό, που αντιπροσώπευε τον ουρανό, να μην επιτρέψει ποτέ στους αστερισμούς αυτούς να βρουν ξεκούραση στους κόλπους του. Απαγόρευσε , λοιπόν, στους δύο εχθρούς της να ανατέλλουν και να δύουν, για να μη λούζονται ποτέ στα υγρά βασίλεια του ωκεανού και να ξεκουράζονται. Έγιναν, δηλαδή, αειφανείς αστερισμοί. Έτσι, οι δύο Άρκτοι από τότε ουδέποτε ξεκουράζονται, ενώ τους καταδιώκει συνεχώς ο Αρκτούρος, ο επικεφαλής των Θηρευτικών Κυνών. H ονομασία της Μεγάλης Άρκτου συνδέεται με έναν αρχαϊκό αρκαδικό μύθο. Στη Μαντινεία της Αρκαδίας υπάρχει η εξής παράδοση: «Στους αρχαϊκούς χρόνους ο ουρανός ήταν κολλημένος με τη Γη, γυάλινος αλλά μεριές μεριές μαλακός. Κάποιοι κυνηγοί σκότωσαν σε ένα κυνήγι μιαν αρκούδα και κάρφωσαν το αρκουδοτόμαρο στον ουρανό. Έτσι, σχηματίστηκε η Μεγάλη Άρκτος, και τα καρφιά έγιναν τα άστρα της».

 

Μικρή Άρκτος

 

 

H Μικρή Άρκτος, το μύθο της οποίας προαναφέραμε, οφείλει την ονομασία της στο Θαλή τον Μιλήσιο. Ας δούμε τώρα πώς Θα την εντοπίσουμε πάνω στον ουρανό. Αν ενώσουμε με μια γραμμή τα άστρα β και α της Μεγάλης Άρκτου και προεκτείνουμε τη γραμμή αυτή προς τα δεξιά σε απόσταση ίση με το πενταπλάσιο περίπου της απόστασης β-α, θα συναντήσουμε τον Πολικό, που είναι το τελευταίο και λαμπρότερο άστρο της ουράς τον αστερισμού της Μικρής Άρκτου. Τα δύο άλλα άστρα της ουράς, τα δ και ε, οι αρχαίοι Έλληνες τα ονόμαζαν Χορευτές, ενώ οι Λατίνοι Λουντέντες. Τη Μικρή Άρκτο τη διακρίνουμε στον ουρανό με κάποια δυσκολία, γιατί τα περισσότερα άστρα της είναι αμυδρά. O αστερισμός αυτός περιλαμβάνει 23 άστρα. Από αυτά εμείς βλέπουμε μόνο τα 7 λαμπρότερα, που σχηματίζουν ενώνοντας τα με νοητές ευθείες ένα σχήμα παρόμοιο με της Μεγάλης Άρκτου, αλλά μικρότερο και σε αντίστροφη θέση. Μοιάζει κι αυτό με μια μικρότερη κατσαρόλα, που φαίνεται να χύνει το νερό της στη μεγαλύτερη κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου. Ο Πολικός, το α της Μικρής Άρκτου, είναι 2ου μεγέθους και βρίσκεται πολύ κοντά στο Βόρειο Πόλο τον ουρανού. Από τη θέση του αυτή πήρε το όνομά του και τον χρησιμοποιούμε για τον προσανατολισμό μας τη νύχτα, γιατί μας δείχνει πάντα το Βορρά.

Ο αστερισμός της Μικρής Άρκτου είναι κι αυτός θεμελιώδης, γιατί μαζί με τη Μεγάλη Άρκτο χρησιμεύει για την αναγνώριση και των υπόλοιπων ορατών αστερισμών του βόρειου ημισφαιρίου του ουρανού. Είναι ο βορειότερος από όλους τους αστερισμούς. Ο Πολικός φαίνεται να μένει πάντα ακίνητος, γιατί είναι πολύ κοντά, όπως είδαμε, στο Βόρειο Πόλο τον ουρανού και όλα τα άστρα περιφέρονται γύρω τον. Όσα άστρα λοιπόν και αστερισμοί είναι κοντά στον Πολικό δε δύουν ούτε ανατέλλουν. Δεν κατεβαίνουν δηλαδή ποτέ κάτω από τον ορίζοντα. Φαίνονται πάντα και ονομάζονται, αειφανείς. Σε διαφορετικές εποχές τον έτους η Μεγάλη Άρκτος έχει διαφορετική θέση στον ουρανό, όπως συμβαίνει με όλα τα άστρα και με όλους τους αστερισμούς. Όπου όμως κι αν βρίσκεται αυτή στον ουρανό, ο τρόπος με τον οποίο εντοπίζουμε τον Πολικό και τη Μικρή Άρκτο δεν αλλάζει. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν τον αστερισμό της Μικρής Άρκτου Φοινίκη και Κυνόσουρα, όνομα που έφερε και μόνος ο Πολικός, του οποίου οι λαϊκές ονομασίες είναι: Άστρο Τραμουντάνας και 'Άστρο της Κλαδεντήρας. Οι νεότεροι ονομάζουν τον αστερισμό Μικρή Άμαξα, θεωρώντας τη Μεγάλη Άρκτο σαν τη Μεγάλη Άμαξα. Αυτές όμως, είναι ονομασίες που συναντάμε ακόμα και στον Άρατο: στ. 27 «Άρκτος άμα τροχόωσι τό δή, καλέονται Άμαξαι». Σύμφωνα με τον 'Αρατο οι δυο Άρκτοι είναι οι νύμφες Ελίκη και Κυνόσουρα, ή κατ' άλλους η Αδράστεια και η Ίδη, που έθρεψαν το νεογέννητο Δία με το γάλα της κατσίκας Αμάλθειας και τον φρόντισαν κατά την παραμονή του στην Κρήτη. Εκεί, στο Δικταίο Άντρο, είχε γεννηθεί ο Θεός από τη Ρέα για να γλιτώσει από τον πατέρα του τον Κρόνο, που έτρωγε τα παιδιά του. Ο Δίας από ευγνωμοσύνη τις μετέτρεψε στις δύο Άρκτους στον ουρανό, για να είναι αιώνια η δόξα τους. Κατ' άλλους η Μικρή Άρκτος, εκτός από τον Αρκάδα, παριστάνει τον κύνα της Καλλιστώς ή της Αρτέμιδος από όπου προέρχεται και η αρχαϊκή ονομασία του «Κυνός-ούρά».

 

Κηφεύς

 

Ο Κηφεύς είναι ο μυθικός βασιλιάς της Αιθιοπίας. Μεταξύ της Μικρής Άρκτου και της Κασσιόπης συναντάμε τον αστερισμό του βασιλιά της Αιθιοπίας Κηφέα, που ήταν γιος του Βήλου, άνδρας της Κασσιόπης και πατέρας της Ανδρομέδας. Τον αστερισμό αυτόν τον βρίσκουμε, προεκτείνοντας την ευθεία που ενώνει την πλευρά 6-α της Μεγάλης Άρκτου με τον Πολικό. Περιλαμβάνει 89 άστρα αμυδρότερα του 2ου μεγέθους. Τα λαμπρότερα άστρα του, τα γ, β, α και δ, σχηματίζουν ένα τόξο που στρέφεται προς την Κασσιόπη. Περιλαμβάνει ακόμα το νεφέλωμα Μ52.

Μυθολογία

O βασιλιάς Κηφέας βρέθηκε σε πολύ άσχημη θέση, όταν στη χώρα του ενέσκηψε λιμός και τρομερές καταστροφές, καθώς ένας τεράστιος άγριος Δράκοντας τυραννούσε και φόβιζε τους υπηκόους του. Αιτία όλων αυτών των δεινών ήταν η φιλάρεσκη γυναίκα του η Κασσιόπη, που πεντάμορφη και βασίλισσα, όπως ήταν, αισθάνθηκε αρκετά δυνατή, ώστε να καυχηθεί ότι ήταν πολύ πιο ωραία από τις θαλάσσιες νύμφες Νηρηίδες. H προσβολή ήταν μεγάλη προς τις θεϊκές νύμφες, που θύμωσαν πάρα πολύ και παραπονέθηκαν στο θεό Ποσειδώνα. O Θεός της Θάλασσας έστειλε τότε ένα τεράστιο θαλασσινό κύμα, που πλημμύρισε την περιοχή, και ένα θαλάσσιο τέρας, το Δράκοντα, για να τιμωρήσει την καυχησιά της Κασσιόπης. Κατ' άλλους το θαλάσσιο αυτό τέρας, που θα τιμωρούσε την Κασσιόπη, ήταν το φοβερό Κήτος, που συνδέεται με τον ομώνυμο αστερισμό.

Κασσιόπη

 

O αστερισμός της Κασσιόπης περιείχε τον περίφημο νόβα του 1572 ή νόβα του Τύχωνα, από τον διάσημο Δανό αστρονόμο Τύχωνα Μπραχέ, που τον ανακάλυψε στις 5/11/1572. H λαμπρότητά του έφθασε την λαμπρότητα της Αφροδίτης. Στη συνέχεια μειωνόταν συνεχώς και τελικά εξαφανίστηκε τελείως το Μάρτιο του 1574. Αν συνδέσουμε το άστρο ε της Μεγάλης Άρκτου με τον Πολικό και προεκτείνουμε το ευθύγραμμο τμήμα σχεδόν κατά ίση απόσταση, θα συναντήσουμε 5 άστρα 2ου και 3ου μεγέθους, που σχηματίζουν ένα κεφαλαίο Μ, το οποίο κατά τις διάφορες εποχές του έτους μετασχηματίζεται σε W ή Σ. O αστερισμός αυτός, που ως προς τον Πολικό είναι σε συμμετρική θέση προς τη Μεγάλη Άρκτο, ονομάζεται Κασσιόπη. Είναι ένας από τους σπουδαιότερους αστερισμούς τον βόρειου ημισφαιρίου, γνωστός από την αρχαιότητα.

Μυθολογία

Οι αρχαίοι Έλληνες φαντάζονταν τον αστερισμό αυτό σαν το θρόνο της βασίλισσας Κασσιόπης, συζύγου του βασιλιά της Αιθιοπίας Κηφέα και μητέρας της Ανδρομέδας. Πραγματικά, αν στα 5 πιο λαμπρά άστρα της Κασσιόπης προσμετρηθεί και το 4ου μεγέθους άστρο κ της Κασσιόπης, το σύμπλεγμα των 6 άστρων μοιάζει σαν Θρόνος πάνω στον οποίο υποτίθεται πως καθόταν η μυθική βασίλισσα.

Δράκων

 

Δράκων (Λατινικά: Draco, συντομογραφία: Dra) είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. O μεγάλος αυτός αστερισμός βρίσκεται ολόκληρος στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας και συνορεύει με 8 διαφορετικούς αστερισμούς, τους: Μικρή Άρκτο, Κηφέα, Κύκνο, Λύρα, Ηρακλή, Βοώτη, Μεγάλη Άρκτο και Καμηλοπάρδαλη. Ο Δράκων κείται αρκετά βόρεια ώστε να είναι αειφανής στο σύνολό του από ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη, και σχεδόν στο σύνολό του από την Ελλάδα. Ως προς την άνω μεσουράνησή του πάντως είναι γενικώς θερινός αστερισμός, παρότι αυτό είναι χονδρικό, αφού καταλαμβάνει σχεδόν 12 ώρες στην ορθή αναφορά, «αγκαλιάζοντας» τη Μικρά Άρκτο κατά μεγάλο της μέρος. Μάλιστα μέχρι το 1800 π.Χ. περίπου μέσα στον Δράκοντα βρισκόταν ο Βόρειος Ουράνιος Πόλος, αλλά τον έχασε εξαιτίας της μεταπτώσεως του γήινου άξονα.

Ο Δράκων έχει τη διάκριση ότι περιέχει τον Βόρειο Πόλο της εκλειπτικής.

Μυθολογία

Οι περισσότεροι αρχαίοι συγγραφείς και αστρονόμοι του ελληνορωμαϊκού κόσμου τον αποκαλούσαν Δράκοντα, αλλά οι Ίππαρχος και Ερατοσθένης τον αποκαλούσαν Όφιν, και συγχεόταν στους Λατίνους με τον άλλο ουράνιο Όφι ως Anguis, Coluber, Python και Serpens. Παριστανόταν κουλουριασμένος στο κέντρο της ασπίδας του Ηρακλέους, και κατά τη μυθολογία ήταν το μεγάλο φίδι που ανήρπασε η Αθηνά από τους Γίγαντες κατά τη Γιγαντομαχία και το εκσφενδόνισε στα ουράνια (από όπου το Sidus Minervae et Bacchi), ή το τέρας που φόνευσε ο Κάδμος και έσπειρε τα δόντια του από τα οποία φύτρωσε στρατός οπλισμένων ανδρών.

Καμηλοπάρδαλις

 

 

Καμηλοπάρδαλις (Λατινικά: Camelopardalis, συντομογραφία: Cam) είναι αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά το 1624 από τον Bartsch, και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Αυτή η μεγάλη περιοχή που εκτείνεται μεταξύ του Πολικού Αστέρα και του αστερισμού του Ηνιόχου στερείται κάποιου σημαντικού αστέρα, γεγονός που μάλλον εξηγεί το λόγο για τον οποίο, αν και είναι ορατή όλο το χρόνο από το Βόρειο Ημισφαίριο, σημειώθηκε για πρώτη φορά μόλις το 1624 από τον Γερμανό μαθηματικό Jakob Bartsch, κουνιάδο του Γιοχάνες Κέπλερ, ακόμη κι αν είχε επινοηθεί προηγουμένως πιθανόν από τον Ολλανδό αστρονόμο και χαρτογράφο Petrus Plancius.

Το όνομα του αστερισμού είναι άμεσα συνυφασμένο με το σχήμα του: μακρύ και λεπτό σαν το λαιμό μιας καμηλοπάρδαλης.

 

Πηγή:ΤΑ ΑΣΤΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΥΡΑΝΟΓΡΑΦΙΑ, Στράτος Θεοδοσίου - Μάνος Δανέζης, Επίκουροι Καθηγητές Παν/μιου Αθηνών

Εκδόσεις Δίαυλος

 

 

Τον πρώτο κατάλογο των ορατών άστρων τον έφτιαξε ο Ίππαρχος, ο σπουδαίος αστρονόμος της αρχαιότητας. Ο κατάλογος αυτός περιείχε 1.022 άστρα, ορατά από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, από τα λαμπρότερα του βόρειου ουρανού, και συντάχθηκε με αφορμή την ανάλαμψη ενός νόβα (καινοφανή), το 134 μ.Χ.

 

Η ιδέα του Ιππάρχου, να καταγράψει τα γνωστά μέχρι τότε άστρα, ήταν πραγματικά μεγαλοφυής. Ο κατάλογός του ήταν το πρώτο επιστημονικό υλικό, η πρώτη πραγματική εικόνα τον έναστρου ουρανού. Σ' αυτό το υλικό βασίστηκαν οι πρώτοι αστρονόμοι, αλλά και οι μεταγενέστεροι, για να προχωρήσουν στην έρευνα τον ουρανού. Για το λόγο αυτόν ο Ίππαρχος δίκαια θεωρείται ο πατέρας της Αστρονομίας. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (2ος μ.Χ. αιώνας) αναφέρει στη Μυθολογία του ότι την πρώτη κατάταξη των άστρων την έκανε ο Κένταυρος Χείρωνας, για να τη χρησιμοποιήσουν οι Αργοναύτες στο ταξίδι τους στην Κολχίδα. Αυτό και μόνο το γεγονός μάς δείχνει τη μεγάλη σημασία που είχε στην αρχαιότητα η ΟΥΡΑΝΟΓΡΑΦΙΑ, το να βρεις, δηλαδή, και να αναγνωρίσεις τα άστρα στον ουρανό.

Ουρανογραφία, λοιπόν, είναι η γνώση του να διαβάζεις τον ουρανό.

Πηγή:ΤΑ ΑΣΤΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΥΡΑΝΟΓΡΑΦΙΑ, Στράτος Θεοδοσίου - Μάνος Δανέζης, Επίκουροι Καθηγητές Παν/μιου Αθηνών

Εκδόσεις δίαυλος