Πλάτωνας

Ο Βίος του

Σύμφωνα με τι κυριότερες εκδοχές ο Πλάτωνας γεννήθηκε το έτος 427 π.σ.χ.χ. (πριν το σύστημα χριστιανικής χρονολόγησης) τον μήνα Θαργηλιώνα (15 Μαΐου - 15 Ιουνίου) ή κατά την διάρκεια του θέρους του 428 π.σ.χ.χ.
Κατά τον Διογένη τον Λαέρτιο ο Πλάτωνας γεννήθηκε στην Αίγινα όταν ο πατέρας του μετείχε σε αποστολή των Αθηναίων.
Γονείς του ήταν ο Αρίστων και η Περικτιόνη με μακρά καταγωγή από αθηναϊκές αριστοκρατικές οικογένειες.

Η ανατροφή του Πλάτωνος έγινε στο οικογενειακό του περιβάλλον, όπου όπως φαίνεται, έπαιζε μεγάλο ρόλο στα κοινά και τηρούσε τα Ελληνικά ήθη. Η παιδεία του ήταν τέτοια ώστε να αφοσιωθεί στα κοινά της πόλεως. Κατ’ όπιν της στοιχειώδους εκπαιδεύσεως σε γραμματική, μουσική, γυμναστική και μαθηματικά, ήρθε σε επαφή με τον Κρατύλο ο οποίος ήταν οπαδός του Ηρακλείτου. Από εκεί άντλησε ιδέες της Ιωνικής και προσωκρατικής φιλοσοφίας. Ο μεγάλος σταθμός όμως στην ζωή του, όπου διήρκησε 19 έτη, ήταν η επαφή με τον μεγάλο φιλόσοφο Σωκράτη. Η σχέση του με τον Σωκράτη ήταν κάτι παραπάνω από σχέση μαθητή – δασκάλου. Ήταν σχέση ζωής, αφού ο Πλάτωνας επηρεασμένος πλέον από την Σωκρατική σκέψη, εγκαταλείπει την ποίηση και τις πολιτικές, μέχρι τότε, φιλοδοξίες του και ανάγει την ηθική διδασκαλία του δασκάλου του σε Θεωρία των Ιδεών.

Μετά τον θάνατο του Σωκράτους, βαθιά πικραμένος, καταφεύγει στα Μέγαρα, κοντά στην σχολή του συμμαθητή του Ευκλείδη όπου και διαμένει περίπου ένα έτος. Έπειτα επιστρέφει στην Αθήνα και ασχολείται με την συγγραφή φιλοσοφικών έργων και πραγματοποιήσει σειρά ταξιδιών, με σημαντικότερους σταθμούς την Αίγυπτο, την Ιταλία, την Κυρήνη και την Σικελία όπου και μυήθηκε στην Πυθαγόρειο φιλοσοφία και τον Ορφισμό.

Επιστρέφοντας από τις Συρακούσες, όπου είχε γνωριστεί με τον τύραννο Διονύσιο Α’ μέσω του αδελφού της γυναίκας του πρώτου, Δίωνα, λίγο έλειψε να πωληθεί ως δούλος στην αντιμαχόμενη με την Αθήνα, Αίγινα, αν δεν εξαγοραζόταν από τον πλούσιο φιλόσοφο της Κυρηναϊκής σχολής Αννικέριο, έναντι του ποσού των τριάντα μνων (ή 20) .

Με την επιστροφή του Πλάτωνα στην Αθήνα, οι φίλοι του συγκέντρωσαν το ποσό των τριάντα μνων για να αποζημιώσουν τον Αννικέριο αλλά αυτός τα αρνήθηκε. Έτσι τα χρήματα αυτά δώθηκαν για την αγορά κτήματος κοντά στο ιερό του ηρώος Ακαδήμου, (σημερινή περιοχή του Κολωνού) όπου εκεί ιδρύθηκε, πιθανών το 387 π.σ.χ.χ., η Πλατωνική Ακαδημία προς τιμήν του ηρώος Ακαδήμου. (;Hρωας των Αθηνών όπου αποκάλυψε στους Διόσκουρους της Σπάρτης, το μέρος όπου ο Θησέας έκρυβε την αρπαγείσα αδελφή τους, στις Αφίδναι).

Εκεί ο Πλάτωνας δίδαξε για 42 έτη μέχρι τον θάνατό του.

 

Το έργο του:

Τα έργα του Πλάτωνος κατατάσσονται σε εννέα τετραλογίες δηλαδή 36 στο σύνολο.

Αυτές είναι:
 
 
1η Τετραλογία

  • Ευθύφρων ή Περί του Οσίου.
  • Απολογία Σωκράτους, ηθικός.
  • Κρίτων ή Περί του Πρακτέου, ηθικός.
  • Φαίδων ή Περί Ψυχής, ηθικός.

2η Τετραλογία

  • Κρατύλος ή Περί Ονομάτων Ορθότητος, λογικός.
  • Θεαίτητος ή Περί Επιστήμης, πειραστικός.
  • Σοφιστής ή Περί του Όντος, λογικός.
  • Πολιτικός ή Περί της Βασιλείας, λογικός.

3η Τετραλογία

  • Παρμενίδης ή Περί Ιδεών, λογικός.
  • Φίληβος ή Περί Ηδονής, ηθικός.
  • Συμπόσιον ή Περί Αγαθού, ηθικός.
  • Φαίδρος ή Περί Έρωτος, ηθικός.

4η Τετραλογία

  • Αλκιβιάδης Α ή Περί Ανθρώπου Φύσεως, μαιευτικός.
  • Αλκιβιάδης Β ή Περί Προσευχής, μαιευτικός.
  • Ίππαρχος ή Φιλοκερδής, ηθικός.
  • Ερασταί ή Περί Φιλοσοφίας, ηθικός.

5η Τετραλογία

  • Θεάγης ή Περί Φιλοσοφίας, μαιευτικός.
  • Χαρμίδης ή Περί Σωφροσύνης, πειραστικός.
  • Λάχης ή Περί Ανδρείας, ηθικός.
  • Λύσις ή Περί Φιλίας, μαιευτικός.

6η Τετραλογία

  • Ευθύδημος ή Εριστικός, ανατρεπτικός.
  • Πρωταγόρας ή Σοφισταί, επιδεικτικός.
  • Γοργίας ή Περί Ρητορικής, ανατρεπτικός.
  • Μένων ή Περί Αρετής, πειραστικός.

7η Τετραλογία

  • Ιππίας μείζων ή Περί του Καλού, ανατρεπτικός.
  • Ιππίας ελάσσων ή Περί του Ψεύδους, ανατρεπτικός.
  • Ίων ή Περί Ιλιάδος, πειραστικός.
  • Μενέξενος ή Επιτάφιος, ηθικός.

8η Τετραλογία

  • Κλειτοφών ή Προτρεπτικός, ηθικός.
  • Πολιτεία ή Περί Δικαίου, πολιτικός.
  • Τίμαιος ή Περί Φύσεως, φυσικός.
  • Κριτίας ή Ατλαντικός, ηθικός.

9η Τετραλογία

  • Μίνως ή Περί Νόμου, πολιτικός.
  • Νόμοι ή Περί Νομοθεσίας, πολιτικός.
  • Επινομίς ή Νυκτερινός Σύλλογος, πολιτικός.
  • Επιστολαί, ηθικαί.

Στο Πλάτωνα επίσης αποδίδονται και τα παρακάτω έργα τα οποία έχουν χαρακτηριστεί και ως νόθα:

  • Περί Δικαίου,
  • Περί Αρετής,
  • Δημόδοκος,
  • Σίσυφος,
  • Ερυξίας,
  • Αξίοχος,
  • Αλκυών

Επίσης, τα έργα του κατατάσσονται σε τρεις χρονολογικές περιόδους οι οποίες είναι:

Περίοδος νεότητας (400 π.Χ. - 387 π.Χ.)

  • Απολογία
  • Κρίτων
  • Χαρμίδης
  • Πρωταγόρας
  • Λάχης
  • Ευθύφρων
  • Ιππίας Μείζων
  • Ιππίας Ελάσσων
  • Ίων
  • Λύσις

Περίοδος ωριμότητος (386 π.Χ. - 367 π.Χ.)

  • Μενέξενος
  • Κρατύλος
  • Ευθύδημος
  • Γοργίας
  • Μένων
  • Παρμενίδης
  • Φαίδων
  • Φαίδρος
  • Πολιτεία
  • Συμπόσιον
  • Θεαίτητος

Περίοδος γήρατος (366 π.Χ. - 348 π.Χ.)

  • Σοφιστής
  • Πολιτικός
  • Φίληβος
  • Κριτίας
  • Τίμαιος
  • Νόμοι
  • Έβδομη επιστολή

Όλα τα έργα του Πλάτωνος έχουν την μορφή διαλόγου, εκτός από το έργο «Απολογία» και τις «Επιστολές».