Σίβυλλα

Ήσαν αποκλειστικά γυναίκες που είχαν την ικανότητα να προλέγουν τα μελλοντικά με στίχους. Η προέλευση του ονόματος είναι μάλλον ρωμαϊκή και ερμηνεύεται ως μάντης. Σύμφωνα με διάφορες πηγές η πρώτη τέτοια γυναίκα εμφανίστηκε στην σημερινή Λιβύη. Εκεί πήρε αυτήν την ονομασία οι δε στίχοι ονομάσθηκαν Σιβύλλειοι.
Υπάρχει μια σημαντική διαφωνία στο πόσες ακριβώς ήσαν αυτές οι γυναίκες. Αναφέρονται σαν τρεις, τέσσερις ακόμη και επτά. Αυτές περιφέρονταν σε πολλές χώρες και τόπους, ώστε από την εμφάνισή τους στον ανάλογο τόπο, λάμβανε και την αντίστοιχη ονομασία. Έτσι έχουμε τις εξής: Χαλδαία, Λιβύης, Δελφική, Ιταλική, Κυμαία, (για αυτές τις πέντε υπήρχε μεγάλη σύγχυση με αποτέλεσμα να εμφανίζονται με ποικίλα ονόματα με αποτέλεσμα πολλές φορές να συγχέεται η μια με την άλλη. Με άλλα λόγια κανείς δεν ήταν βέβαιος για το όνομα αυτών, αλλά ούτε και του τόπου καταγωγής τους), Ελλησποντίς, Κολοφωνία, Φρυγία και Τιβουρτία.

ΧΑΛΔΑΙΑ
Εκτός από την ονομασία Χαλδαία, ήταν γνωστή και ως Αιγυπτία, Περσίς, Εβραία. Από τις ονομασίες της προκύπτει ότι γεννήθηκε στην Ασία. Ως γονείς της αναφέρονται ο Βηρωσσός και η Ερυμάνθη. Θεωρείται ως η πλέον σπουδαία των άλλων. Πρώτη αυτή προφήτευσε το χτίσιμο πύργων, ενώ το σοβαρότερο όλων ήταν η έλευση του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αυτό το μαθαίνουμε από τον Νίκανδρο ο οποίος ήταν βιογράφος του στρατηγού. Άφησε και μεγάλο συγγραφικό έργο 24 βιβλίων υπό μορφή στίχων από τα οποία δυστυχώς ελάχιστα σώζονται και αυτά είναι παραποιημένα.

ΛΙΒΥΗΣ
Την θεωρούσαν θυγατέρα του Ζηνός. Γεννήθηκε στην Λιβύη, αλλά λέγεται ότι ανατράφηκε στον όρος Ελικώνα και μάλιστα από τις ίδιες τις Μούσες. Διεκδικεί και αυτή τα πρωτεία ως η πρωτοεμφανιζόμενη Σίβυλλα και μάλιστα ότι από αυτήν ονομάστηκαν και οι υπόλοιπες. Αργότερα πέρασε από τους Δελφούς όπου στάθηκε σε μια πέτρα και άρχισε να ψέλνει χρησμούς. Ο περιηγητής Παυσανίας αναφέρει ότι η πέτρα σωζόταν και επί των ημερών του. Προφανώς πρόκειται περί συγχύσεως. Μετά τον θάνατό της ανήλθε στην Σελήνη, ενώ από το σώμα της που έμεινε στη γη βλαστήσανε όλα τα μαντευτικά χόρτα, τα οποία έτρωγαν τα ζώα και μέρος αυτών έμενε στα σπλάχνα τους. Γι’ αυτό και όταν τα θυσίαζαν οι άνθρωποι έβγαζαν τα μελλούμενα κοιτώντας προσεκτικά τα σπλάχνα τους. Ήταν γνωστή και σαν Σαμία, Σικελή, Ροδία και Ερυθραία.

ΔΕΛΦΙΚΗ
Γονείς της αναφέρονται ο Απόλλων και κάποια νύμφη με το όνομα Ιδαία. Ίσως γιατί γεννήθηκε στην Ίδη της Τρωάδας. Ήλθε και αυτή στους Δελφούς και στάθηκε στην ίδια πέτρα που είχε σταθεί πριν η Σίβυλλα της Λιβύης. Επανήλθε στην Τρωάδα και έγινε ιέρεια του Σμινθέως Απόλλωνος. Ήταν αυτή που εξήγησε λίγο πριν τον Τρωικό Πόλεμο το όνειρο της Εκάβης, μαντεύοντας την καταστροφή της Τροίας. Θεωρείτο σεμνή και αρκετές φορές της δινόταν ο τίτλος της συζύγου, της αδελφής, αλλά και της θυγατρός του Απόλλωνος. Μετά τον θάνατό της ετάφη στην Τρωάδα στο άλσος του Απόλλωνος. Γνωστή και αυτή σαν Σαμία, Ερυθραία, Κολοφωνία.

ΙΤΑΛΙΚΗ
Ως πατέρας της αναφέρεται κάποιος Γλαύκος. Γεννήθηκε στην Κύμη και ήταν ιέρεια του Απόλλωνος και της Εκάτης. Για κατοικία της είχε επιλέξει ένα βαθύ σπήλαιο το οποίον είχε 100 εξόδους δια των οποίων εξέρχονταν δια βοής οι χρησμοί. Λέγεται ότι την είχε ερωτευτεί ο Απόλλων και της υποσχέθηκε σαν δώρο ότι αυτή ήθελε. Αυτή τότε πήρε στις χούφτες της όση άμμο μπορούσε και του είπε ότι επιθυμεί να ζήσει τόσα χρόνια, όσοι ήταν οι κόκκοι της άμμου. Παρασυρόμενη λησμόνησε να ζητήσει από τον θεό ότι όλα αυτά τα χρόνια ήθελε να τα ζήσει ως νέα. Έτσι ερχόμενο το γήρας μετά από λίγο καιρό αναγκάστηκε να ζει πλέον ως γραία. Υπολόγιζαν ότι είχε φτάσει σε ηλικία περίπου τα 1000 χρόνια και ήταν τόσο γραία που έλεγαν ακόμη ότι σε λίγο το μόνο που θα την θυμίζει θα ήταν η φωνή της. Συγκέντρωσε πολλούς χρησμούς που σχεδόν όλοι αναφέρονται στα μελλούμενα της Ρώμης. Γνωστή και σαν Κυμαία.

ΚΥΜΑΙΑ
Ήταν και αυτή θυγατέρα του Απόλλωνος και η πρώτη επίσημη Πυθία του μαντείου των Δελφών. Συνήθιζε να λέει τους χρησμούς σε εξάμετρους στίχους και ήταν η πρώτη που εφεύρε το μέτρο αυτό. Από αυτήν και μετά όλοι οι χρησμοί δινόντουσαν υπό μορφή εξαμέτρου προκειμένου να την τιμήσουν, επειδή ότι χρησμό και αν είχε δώσει μέχρι τότε, είχε βγει αληθινός. Εξ αυτού απέκτησε και το όνομα Φημονόη. Γνωστή και σαν Σαμία και Δελφική.

ΕΛΛΗΣΠΟΝΤΙΑ
Γεννήθηκε από άγνωστους γονείς σε κάποιο τόπο του Ελλησπόντου. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ήταν σύγχρονη του Σόλωνος του Αθηναίου.

ΑΛΛΕΣ ΥΠΟΔΕΕΣΤΕΡΕΣ

  • Κολοφωνία, απόγονος του μάντη Κάλχαντα. Ήταν γνωστή και με το όνομα Λάμπουσα.
  • Σάρβις ή Κασσάνδρα ή Ταραξάνδρα, αγνώστου προελεύσεως.
  • Φαεννίς, από την Θεσπρωτία.

 

ΕΥ ΠΡΑΤΤΕΙΝ - Δημήτριος Κατσέλης
ΠΗΓΕΣ: Ωγυγία (Αθ. Σταγειρίτη) - Περιηγήσεις Παυσανία - Λεξικό Σουίδας - Λεξικό Ελληνικής Προϊστορίας (Δημ. Κατσέλη)